به نام خدا

جاده ابریشم یا راه ابریشم یکی از راههای معروف قدیم است که بسبب حمل ابریشم چین از این راه، بدین اسم شهرت یافته‌است. این راه از شهرستان توان هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکستان شرقی امروزی می‌شد و از طریق بیش‌بالیغ و آلمالیغ و اترار به سمرقند و بخارا می‌رسید. در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو و گرگان به ری می‌آمد و از ری به قزوین و زنجان و تبریز و ایروان می‌رفت و از ایروان به طرابوزان یا بیکی از بنادر شام منتهی می‌گردید. قسمت فرعی این راه از سمرقند به خوارزم و از خوارزم به سرای و هشترخان و از آنجا به کنار شط «دن» و بنادر دریای آزف انتها می‌یافت. مهم‌ترین کالایی که بصورت ترانزیت از ایران میگذشت ابریشم بود، اما چون ایرانیان مقدار بسیاری از ابریشم خام چین را که وارد می‌کردند، بخود تخصیص میدادند قادر بودند محصولات خویش را بهر قیمتی بخواهند بممالک مغرب زمین بفروشند. ترکان بتحریک اتباع سغدی خود کوششها کردند، تا از خسرو اول اجازهٔعبور دادن ابریشم خود را از خاک ایران حاصل کنند اما نتیجه نبخشید

دانتستنی های جاده ابریشم

جاده ابریشم مسیر مهم گسترش تمدن باستنای چین به غرب و پل مهم تبادلات اقتصای و

رهنگی شرق و غرب بوده است. جاده ابریشم توسط "جانگ چیان"که در سلسله "هان غربی"زندگی می کرد،افتتاح شد و از شهر قدیمی "چانگ آن"چین در شرق به شهر رم در غرب امتداد می یابد.این جاده که در خشکی قرار دارد،دو شاخه دارد.شاخه جنوبی از "دون هوانگ"آغاز می شود و از طریق قلعه"یانگ گوان"،کوه"کون لون"،"توسن لینگ"،"دا یویه شی"(سینگ کیانگ و شمال شرق افغانستان امروز)،"اشکانیان"(ایران امروز)،"تیائو شی"(شبه جزیره عرب امروز)تا رم امتداد می یابد.شاخه شمالی از "دون هوانگ"آغاز می شود و از طریق دواوازه"یو من"،"تسون لینگ"،"دا وان"،"کانگ جیو"(واقع در آسیای میانه)به سوی جنوب غربی امتداد می یابد و به شاخه جنوبی متصل می شود.این دو شاخه "جاده ابریشم خشکی"نام دارد.

به علاوه،دو جاده ابریشم دیگر کمدان است.یکی "جاده ابریشم جنوب غربی"نام دارد و از استان"سی چوان"آغاز می شود و از استان"یون نان"،رود"ای لو وادی"،"من گون"برمه،رود"چین دون"،"پامر"واقع در شمال شرقی هند،منطقه رود"هنگ هه"،شمال غرب هند ،تا فلات ایران امتداد می یابد.این جاده پیش از جاده ابریشم روی خشکی افتتاح شد.سال 1986،باستان شناسان خرابه های"سان شین دوی"را در شهر"گوانگ هان"استان"سی چوان" کشف کردند.آثار تاریخی مرتبط با فرهنگ آسیای میانه و فرهنگ یونن در این خرابه های 3000 ساله حفاری شد که از این میان، عصای طلائی به طول 142 سانتیمتری،"درخت مقدس"4 متر بالا و مردان و سرهای و چهره های برنزی ،به نظر کارشناسان،در زمان تبادلات فرهنگی شرق و غرب به این منطقه راه یافته است.اگر این دیدگاه درست باشد،این جاده ابریشم 3000 سال پیش شکل گرفته است.

جاده ابریشم دیگر از شهر"گوانگ جو"آغاز می شود و از تنگه"من لا تسی"(تنگه مالاکا امروز)،"شی لان"(سریلانکای امروز)،هند به آفریقای شرقی امتداد می یابد.این جاده "جاده ابریشم دریایی"نامیده شده است.آثار تاریخی حفاری در سومالی واقع در شرق آفریقای اثبات کرده که این جاده در زمان سلسله "سونگ"چین شکل گرفته است.

جاده ابریشم روی دریا چین را با کشورهای متمدن عمده و گهواره های فرهنگی جهان متصل کرده و تبادلات اقتصادی و فرهنگی این مناطق را به پیش سوق داده و "مسیر گفتگوی تمدن های شرق و غرب"نامیده شده است.منابع تاریخی حاکی است که "مارکو پولو"از راه جاده ابریشم دریایی وارد چین شده و از همین جاده به "ونیس"زادگاه خود بازگشته است.{گردآورنده سمیه رفیعی}